Slechts een klein deel van onze hersencapaciteit gebruiken we actief. Een groter deel werkt onbewust. Werkt onbewust! Het is voortdurend aan het werk en wel gestuurd door opgeslagen informatie en ervaringen. Nijmeegse wetenschappers adviseren dan ook om bij ingewikkelde beslissingen letterlijk het ‘nachtje slapen’ te praktiseren. Je maakt dan gebruik van alle beschikbare hersencapaciteit om tot een weloverwogen besluit te komen. Vakantie is feitelijk zo’n nachtje slapen tussen twee leerjaren.
Bij aanvang van de vakantie kwamen de ministers Koolmees (Sociale Zaken) en Van Engelshoven (Onderwijs) met plannen voor een ‘persoonlijk ontwikkelbudget voor iedereen’. Het aan de Universiteit van Amsterdam gelieerde onderzoeksinstituut SEO heeft een doorrekening gemaakt. Scholing zorgt voor duurzame inzetbaarheid van personeel en geeft medewerkers regie over hun loopbaan. Bovendien zijn ze beter voorbereid op veranderende omstandigheden.
Zouden deze drie redenen ook kunnen gelden voor de opleiding en training van leden van de coöperatie? Er is geen onderzoek naar gedaan maar mijn vakantiegevoel zegt me dat a. duurzame betrokkenheid en inzetbaarheid, b. persoonlijke groei en regie plus c. weerbaarheid in veranderende omstandigheden, hele prettige kwaliteiten zijn in een ledenorganisatie. Daar waar coöperaties hun leden opleidings- en scholingsmogelijkheden aanbieden – de vorm en inhoud ervan kan heel divers zijn – zien we die effecten daadwerkelijk optreden.
Geïnspireerd door de leven-lang-leren-strategie van de overheid zouden coöperaties een leden-lang-leren-strategie kunnen ontwikkelen. SEO komt tot de conclusie dat ‘leerrechten (!) toekennen een positieve business case oplevert’. En dit is nog slechts een technische verkenning op financiële gronden: een kosten-batenanalyse. Gedragsaspecten, zeggen de onderzoekers, hebben we nog buiten beschouwing gelaten. De ervaring leert ons dat hoe meer leden weten over en leren van de coöperatie hoe groter hun betrokkenheid en hun bijdrage aan het collectieve doel is. Gedrag wordt constructief beïnvloed door leren en ervaren.
Zeker in een wereld waar zelfredzaamheid van burgers een groter belang heeft gekregen, is het zinvol om de leercultuur te veranderen, stellen de onderzoekers. Zelfredzaamheid, is dat niet een typisch coöperatieve grondslag? En zou de term leerrechten ook niet een typisch coöperatief begrip mogen worden? Wetende dat coöperatief ondernemen toch net een tikkeltje meer vraagt van mensen dan top-down ondernemen. Iets om tijdens de vakantie eens een nachtje over te slapen?