Informatie
Een strategie voor ledenbetrokkenheid
Waar je vroeger je producten afnam omdat je sowieso de beste prijs kreeg of omdat je vond dat het zo hoorde; en waar je vroeger het vanzelfsprekend vond dat je naar de ledenvergadering ging of een bestuursfunctie accepteerde, zie je nu meer verschillende motivaties onder de leden. Ook hun belangen lijken diverser. Wat betekent dat voor de coöperatieve onderneming? En vooral: hoe ga je er mee om? Vragen verschillende leden nu een verschillende aanpak? Wat is die aanpak? Hoe organiseer je die? Dit zijn enkele vragen die aan de orde dienen te komen bij het…
Over ledenbetrokkenheid
Organisaties willen succesvol zijn. Voor coöperaties betekent dat met bevlogen en betrokken leden iets moois neerzetten. Naarmate coöperaties succesvoller zijn en groeien, is de kans groter dat ledenbetrokkenheid afneemt. Ook de tijdgeest verandert. Het stimuleren van ledenbetrokkenheid vereist een nieuwe aanpak van coöperaties. Ledenbetrokkenheid is een breed begrip. Voor NCR heeft het vooral te maken met de bereidheid van leden om lid te blijven en de bereidheid om op de één of andere manier een bijdrage aan het functioneren van de coöperatie te leveren. Voelt het lid zich ‘betrokken’ in de rol die hij/zij heeft…
Vergoedingen
De coöperatie is een vereniging van leden die samen een onderneming drijven. Daarin verschilt de coöperatie van andere ondernemingen. Het idee is dat bestuurders voor hun werkzaamheden een bezoldiging ontvangen van de coöperatie, die wat betreft hoogte en structuur zodanig is dat gekwalificeerde bestuurders kunnen worden aangetrokken en behouden. Doorgaans stellen de leden de bezoldiging van de commissarissen en/of bestuurders vast. De bezoldiging van de functionarissen is hierbij is niet afhankelijk van de resultaten van de coöperatie. Wat is een eerlijke vergoeding voor bestuurders en toezichthouders van coöperaties? Vergoedingen moeten in verhouding zijn met de taken…
Zeggenschap
Zeggenschap door de leden vormt de hoeksteen van (goed) coöperatief ondernemen. Om de organisatie democratisch en transparant te besturen dient dit proces goed ingericht te zijn. Zeggenschap van leden geschiedt bij een coöperatie via het ledenorgaan. Dit kan de algemene ledenvergadering zijn, of deze zeggenschapsrol kan gemandateerd zijn aan een aantal leden die samen een ledenraad vormen. Sommige grotere coöperaties delen hun ledenraad op in districten (geografische opdeling) of afdelingen (sectorale opdeling). Vaak kent de ledenraad dan afvaardigingen vanuit deze deelorganen. 'Het hoogste orgaan' Er wordt wel gezegd dat de algemene ledenvergadering het “hoogste” orgaan is…
Bestuursmodellen in een notendop
NCR geeft een korte vereenvoudigde beschrijving van de huidige 4 bestuursmodellen. Het accent ligt hier op de verhoudingen tussen bestuur en toezicht. In alle gevallen geldt dat de coöperatie zich kenmerkt door vier relaties met leden: zeggenschaps-, financierings-, transactie- en doelrelatie. Die dienen het uitgangspunt en het doel van de coöperatie te zijn en daarom goed verankerd te worden in de bevoegdheden van de ALV of de Ledenraad. Een coöperatie is een vereniging met een bedrijf. In de praktijk worden voor het besturen van de coöperatie verschillende bestuursmodellen gehanteerd. In hoofdlijnen zijn er vier modellen…
Typen coöperaties
Coöperaties zijn er in allerlei soorten en maten. Groot of klein, internationaal of lokaal actief. Ze hebben allemaal gemeen dat de leden centraal staan. Welke groepen leden onderscheiden we? Een indeling in vier hoofdtypen coöperaties is internationaal gebruikelijk: coöperaties van ondernemers/producenten, consumenten/gebruikers, werknemers en ten slotte een combinatie van deze ledengroepen in de vorm van een multistakeholdercoöperatie. Deze vier groepen beschrijven we hier kort. Ondernemerscoöperaties Ondernemers kunnen samen een coöperatie oprichten om bijvoorbeeld fruit te vermarkten, om bedrijfsbenodigdheden in te kopen of om het bedrijventerrein waarop zij gevestigd zijn te beheren. De activiteit van de…
Hoe werkt een coöperatie?
Voor een soepel lopende coöperatie is het belangrijk dat duidelijk is wie waarover “gaat”. Dit noemen we de governance. Over welke onderwerpen mag het bestuur besluiten, en wanneer moet het bestuur de leden om goedkeuring vragen, of zelfs de algemene ledenvergadering zelf laten besluiten. De formele invulling van de governance legt u vast in statuten en reglementen. Los van deze formele bevoegdheidsverdeling kan het wenselijk zijn als bestuur, raad van commissarissen en/of leden in een vroeg stadium van de besluitvorming, bijvoorbeeld al in het stadium van de meningsvorming, bij elkaar te rade gaan. Goede governance begint…
Culturele waarden
Een van de vroege voorbeelden van een coöperatie is de Rochdale Society of Equitable Pioneers. Dat is een groep wevers die in 1844 een winkel begon voor de verkoop van voedingsmiddelen voor de aangesloten leden, als alternatief voor de te dure voedingsmiddelen die zij moesten afnemen van het bedrijf waarvoor zij werkten. Deze vroege coöperatie is vooral bekend geworden doordat zij werkte op basis van een aantal duidelijke uitgangspunten, de Rochdale Principles’. Deze uitgangspunten zijn ook nu nog de basis voor heel veel coöperaties. De International Co-operative Alliance (ICA) heeft de Rochdale Principles een aantal…
De coöperatieve rechtsvorm
De coöperatie als ondernemingsvorm staat al een tijdje flink in de belangstelling. Er zijn in Nederland ongeveer 9.000 coöperaties ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en dat aantal is groeiende. De Nederlandse coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen hebben samen meer dan 30 miljoen lidmaatschappen. De gemiddelde inwoner van Nederland is dus bij minstens één coöperatie lid. Vaak is dat een coöperatieve zorgverzekeraar, in toenemende mate ook een ander coöperatief verband zoals een energiecoöperatie. Verder zijn in steeds meer economische sectoren coöperaties van ondernemers actief, en ook in het publieke domein wordt coöperatief samengewerkt. Coöperaties zijn overal, en zijn…
Het coöperatieve landschap
De grootste coöperaties in Nederland van dit moment zijn vooral actief in de land- en tuinbouw, de financiële dienstverlening en de verzekeringssector. Tegenwoordig is de coöperatie sterk in opkomst in andere sectoren zoals zorg, onderwijs, energieproductie, en publieke dienstverlening. Ook zelfstandige professionals zoeken samenwerking in coöperatief verband. In opdracht van NCR is aan de hand van het Handelsregister van de Kamer van Koophandel onderzoek verricht naar het coöperatieve landschap in Nederland. Er is in beeld gebracht hoe de verdeling over sectoren in Nederland eruit ziet. Geconcludeerd wordt dat coöperaties in zeer veel verschillende sectoren actief zijn. Opvallend is…
Wat is een coöperatie?
'Samen sta je sterker'. Dat is de kern van coöperatief ondernemen. In een coöperatie werken leden samen om zo meer te bereiken dan ieder voor zich. Coöperaties hebben een collectief doel met een zakelijke basis. De leden, bijvoorbeeld ondernemers, consumenten en overheden, bundelen hun krachten in de coöperatie om hun individuele doelen te bereiken. Het uiteindelijke doel van een coöperatie is waardecreatie voor de leden. Een coöperatie is geen gewoon bedrijf. Het is een vereniging mét een bedrijf. De activiteiten van dat bedrijf voorzien in 'bepaalde stoffelijke behoeften' van de leden. Welke dat zijn, dat is…
Introductie: Generation [X]change
NCR startte in 2017 met het project Generation change. Het doel was om coöperaties bewust te maken van de gouden combinatie tussen jong en oud en de dialoog tussen hen te faciliteren. Nationale Coöperatiedag Ook tijdens De Nationale Coöperatiedag 2017 op 23 november stond het verbinden van generaties in coöperaties centraal. Het was een dag met dans, dialoog, discussie en interessante verhalen. Een impressie van De Nationale Coöperatiedag 2017, zes praktijkverhalen en de Generatiedialoog vindt u in een speciaal dossier. Ter inspiratie voor uw coöperatie!?
Introductie: De Coöperatieve Dialoog
In het themajaar 2018 hebben NCR-leden kennisgemaakt en geëxperimenteerd met het voeren van een goede coöperatieve dialoog. ‘Gehoord worden’ is voor het overgrote deel van leden van coöperaties een belangrijk punt. Door getrapte governancestructuren ligt het zwaartepunt van ledeninvloed echter bij een (relatief) klein deel van de leden. Het belang om te blijven vernieuwen in coöperatieve menings- en besluitvorming is groot. Het zorgt voor een grotere groep betrokken leden, een betere kwaliteit van besluitvorming en meer draagvlak voor genomen besluiten. De coöperatieve dialoog slaat de brug tussen de verschillende belangen, rollen en kwaliteiten die er…