Log in Item aanvragen
De coöperatie is bij uitstek een democratische ondernemingsvorm. Eén van de 9 basisprincipes uit de NCR Coöperatie Code is dat ‘de coöperatie een ledenorganisatie is op democratische grondslag’. Dit wordt in de Code nader uitgewerkt door het voorschrift dat goed coöperatief ondernemerschap een ‘volwaardige deelname van leden aan menings- en besluitvorming’ veronderstelt. Maar zo’n actieve ledenparticipatie is nog een hele opgave, zeker voor coöperaties met een groot ledenbestand. Vaak wordt dan gekozen voor een ledenraad die in de zeggenschap de leden vertegenwoordigt. Dat betekent echter ook dat veel leden niet echt meedoen. Er wordt in verschillende landen geëxperimenteerd met loting waarbij coöperatieleden door loting in meningsvormende of zelfs besluitvormende organen komen.
Arjen van Nuland

Actieve ledenparticipatie heeft een belangrijk positief effect op de ledenbetrokkenheid en daarmee op de kracht van de coöperatie. We zien echter vaak dat door groei van coöperaties en het representatiemodel met ledenraden de ledenparticipatie lager wordt. Coöperaties zijn bij uitstek democratische organisaties. Democratie betekent vaak dat zelfbesturing via verkiezingen vorm krijgt, terwijl er ook veel andere varianten van democratische besluitvorming bestaan. In onder andere België en Canada experimenteren verschillende coöperaties met loting in plaats van verkiezingen. Onlangs heeft de Canadese onderzoeker Simon Pek onderzoek gedaan naar loting bij coöperaties1. Dit onderzoek sluit mooi aan bij een eerder pleidooi van David van Reybrouck die in zijn boek ‘Tegen Verkiezingen’ stelt dat de democratie niet goed meer functioneert2. Als oplossing hiervoor wil hij de verkiezingen aanvullen met of vervangen door volksvertegenwoordiging door loting.

Loting in de democratie is geen nieuw fenomeen. Zelfs in het klassieke Athene van de vijfde en vierde eeuw